İnşaatta yükselen değer: Yapısal çelik

İnşaat dalı gerek teknolojinin getirdiği yenilikler gerek sürdürülebilirlik üzere bahisler nedeniyle değişim geçiriyor.

Özellikle çelik yapılar hem sağlam hem sürdürülebilir ve ekonomik olmaları nedeniyle revaçta. Lakin Türkiye dünyanın yedinci, Avrupa’nın ise birinci büyük çelik üreticisi olduğu halde yapısal çelik binalar eksik bilgiler ve alışkanlıklar nedeniyle şimdi istenilen seviyede yaygınlaşamadı. Meğer Türkiye, çelik hammaddesindeki üstünlüğü ve dünyanın en büyük barınma gereksinimlerinin doğacağı coğrafyada yer alması nedeniyle bu alanda dünya lideri olabilir.

Barınma, insanın var olduğu andan beri en temel ihtiyaçlarından biri. İnsanlık tarihi kadar eski olsa da geldiğimiz yüzyılda teknolojinin süratli gelişmesi, sürdürülebilirliğin hayati bir sıkıntı olmaya başlaması; inşaat ve yapı kesiminde değerli değişimlere neden oluyor. İnşaat bölümünde öne çıkan trendlerin başında ise, yapısal çelik binalar geliyor. Artık yalnızca bir aksiyon olmaktan çıkıp, endüstriyel bir esere dönüşen inşaatta, yapısal çelik yapılar, sarsıntıya karşı güçlü olmaları, süratli inşa edilmeleri, sürdürülebilir olmaları üzere avantajları nedeniyle revaçta. 

7-10 kat hafif, 2-3 kat süratli inşa imkânı

Araştırmalar gösteriyor ki, yapısal çelik yapılar, klasik yapılara nazaran, 7 ile 10 kat daha hafif ve bu oranda sarsıntı kuvvetine daha az maruz kalıyorlar. Çelik taşıyıcılı yapılar, endüstriyel ortamda yüzde 100 kontrolle üretildiklerinden insan yanılgılarına karşı çok daha fazla sağlamlar. Fabrikalarda, iklim şartlarından bağımsız üretildiklerinden 2-3 kat daha süratli inşa edilebiliyorlar. Böylelikle yapının tamamlanma mühleti klâsik yapılara nazaran en az yüzde 50 daha az vakit alıyor. Güç tasarruflu yapılar inşa etmek çok daha mümkün ve ekonomik. Ayrıyeten çelik ve klasik yapıların maliyetleri kâğıt üstünde tıpkı olsa da yapısal çelik yapılar, vakit ve kazanılan alanlardan ötürü her vakit daha ekonomik oluyor. Bilhassa tekrarlı projelerde bu ekonomiklik çok daha artıyor.

Yapısal çelik binalar, süratli inşa edilebilmeleri nedeniyle kentsel dönüşüm için de kıymetli bir alternatif. Yalnızca konutlarda değil hastane, yurt üzere acil gereksinim projelerinin süratli ve inançlı halde hayata geçmesini sağlıyorlar.

En büyük pürüz, eksik bilgi ve alışkanlıklar…

Bütün bu avantajlarına karşın ne yazık ki çelik yapılar Türkiye’de olması gereken seviyede değil. Oysa Dünya Çelik Birliği (WSA) bilgilerine nazaran, Türkiye 2020 yılında dünyanın yedinci, Avrupa’nın ise birinci büyük çelik üreticisi. Endüstriyel yapılarda çelik kullanımının 20 yılda yüzde 1’den 5’lere geldiği görülüyor. Lakin ne yazık ki konutlar için kâfi bir artış yaşanmadı. Çelik yapıların toplam binalara nazaran oranı konutlarda yaklaşık yüzde 0,5 artış ile yüzde 1,5’a ulaştı. 

Gerek eksik bilgi gerek alışkanlık gerekse klâsik yapıları inşa etmek için fazla yeterliliğin aranmaması nedeniyle yapısal çelik binalar, olması gereken potansiyeli yakalayabilmiş değil. “Çelik yapılar pahalıdır”, “Çelik yapıları inşa edecek kâfi insan kaynağımız ve tesisimiz yok” üzere bilimden ve gerçeklerden uzak birçok önyargı hâlâ varlığını sürdürüyor. Halbuki hem kaynaklarının genişliği hem de yakın gelecekte dünyanın en büyük barınma muhtaçlıklarının doğacağı coğrafyada konumlanması nedeniyle Türkiye’nin yapısal çelik yapı üretiminde dünya başkanları ortasına girmesi mümkün. Bunun için mevcut algının değişmesi gerekiyor. 

2,5 milyon metrekarelik çelik yapı deneyimi

Türkiye’nin birinci hafif çelik fabrikası Akkon Çelik’i bünyesinde barındıran Consera, yarım asırlık ve 2,5 milyon metrekarelik inşaat tecrübesiyle çelik yapıları tüm ülkeye yaymayı hedefliyor. Consera Kurucusu ve Türk Yapısal Çelik Derneği Yönetim Kurulu Lider Yardımcısı Melih Şimşek, 2000’li yıllarda “Tenekeden inşaat mı olur?” diyenlere kulak asmadan, kesime hafif çelik yapı sistemini kazandırdıklarını belirtiyor. Türkiye’de birinci hafif çelik lisansüstü programlarının üniversitelerde açılmasına, kamuda birinci projelerin yapılmasına öncülük ettiklerinin altını çizen Şimşek, hafif çelik ve yapısal çelik yapıların gerek süratli inşası gerek güvenilirliğiyle günümüzün değerli meselelerinden barınmayla ilgili en uygun tahlil üreten sistemler olduğunu vurguluyor. Şimşek, kelamlarını şöyle sürdürüyor: 

“Consera, çelik yapılar odağında bir yapıya ilişkin mühendislik projesinden son kullanıcı tecrübesine kadar tüm süreçleri multidisipliner anlayışla icra edebilen seçkin şirketlerden. Bilhassa anahtar teslim yapı projelerindeki tecrübelerimiz, binlerce kullanıcıdan alınan geri bildirimler, çelik yapılara ilişkin ülkü üretim ve imal metotlarını bize öğretti. Son vakitlerde çelik yapılara yönelik ilginin artmasından mutluyuz. Consera’nın son üç yıldır yüzde 30 büyümesi de bunun delili. Lakin Türkiye gerek hammaddesi gerek iş gücü potansiyeliyle yapısal çelik yapı ihracatında dünya devleri ortasına girebilir. Bizler de inşaatı yalnızca kâr aracı değil, bir vatandaşlık misyonu olarak gördüğümüz için hem ülkemizde inançlı çelik yapıların yaygınlaşması hem de ekonomimize yüksek katma kıymetin katılabilmesi için bu alandaki savunuculuğumuzu yılmadan sürdüreceğiz.” 

Örnek projeye başlandı

Hollanda’dan Dominik’e kadar 32 ülkeye çelik yapılar ihraç eden Consera, piyasada inançlı konut anlayışına örnek teşkil edecek yapılarıyla da dikkat çekiyor. Ankara’da 2013’te hayata geçirilen, 63 bin metrekarelik inşaat alanına sahip, 208 meskenin yer aldığı Anka Natura ve 2014’te İzmir’de inşa edilen, “Türkiye’nin en uygun az katlı projesi” mükafatı alan, 555 konutluk 35. Sokak bunlardan birkaçı. Ayrıyeten İstanbul Zekeriyaköy’de başlanan “Kuzeybükü” projesi de örnek projeler ortasında yer almaya hazırlanıyor. Yaklaşık 9500 metrekare arsa alanı, 12 bin metrekareden fazla inşaat alanı olan, 7 blok 42 müstakil meskenden oluşan ve Teğet Mimarlık tarafından tasarlanan proje, sarsıntı açısından en inançlı bölgelerden birinde olmasının yanı sıra değerli lokasyonlara yakınlığıyla da ilgi çekiyor. Kuzeybükü, çelik yapıların güvenilirliği ile dizaynın şıklığını bir ortaya getiriyor. Yeşil alanın büyük kısmını oluşturduğu proje, kent koşturmacasında nefes aldıracak. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı